پرشتاب که رقابت در عرصه تجارت و بازرگانی به اوج خود رسیده حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و ایجاد بستری امن برای تبادلات اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این میان صنایع دستی ایران به ویژه فرش همواره به عنوان نمادی از هنر اصالت و فرهنگ غنی این سرزمین جایگاه ویژه‌ای داشته است. اما متاسفانه در این بازار پر رونق گاه شاهد بروز تخلفاتی هستیم که حقوق خریداران را تضییع می‌کند و اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌سازد. از این رو آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به حقوق مصرف‌کنندگان و نحوه پیگیری شکایات برای هر فردی که قصد خرید این کالای ارزشمند را دارد ضروری به نظر می‌رسد.
در این راستا قصد داریم به بررسی جنبه‌های مختلف این موضوع بپردازیم و راهنمایی جامع و کاربردی را در اختیار شما قرار دهیم. فرض کنید شما با ذوق و شوق فراوان مبلغ قابل توجهی را برای تهیه یک دستبافته نفیس کنار گذاشته‌اید و پس از جستجو و بررسی‌های فراوان طرح و رنگی را انتخاب کرده‌اید که به بهترین نحو با دکوراسیون منزل شما همخوانی دارد. اما پس از تحویل کالا متوجه می‌شوید که با آنچه در ابتدا مشاهده کرده‌اید تفاوت‌های اساسی دارد. شاید رنگ‌ها آن شفافیت و درخشندگی را ندارند ابعاد با آنچه سفارش داده‌اید مغایرت دارد یا حتی بدتر از آن متوجه می‌شوید که در بافت آن از مواد اولیه نامرغوب استفاده شده است. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ چگونه می‌توان از حقوق خود دفاع کرد و خسارات وارده را جبران نمود؟
اولین قدم در این مسیر حفظ آرامش و خونسردی است. به یاد داشته باشید که قانون از شما حمایت می‌کند و راه‌های متعددی برای احقاق حقوقتان وجود دارد. در ابتدا بهتر است با فروشنده تماس بگیرید و موضوع را به صورت دوستانه و محترمانه با او در میان بگذارید. بسیاری از فروشندگان منصف و متعهد با شنیدن شکایت شما سعی می‌کنند تا مشکل را برطرف کنند و رضایت شما را جلب نمایند. اما اگر فروشنده از پذیرش مسئولیت شانه خالی کرد و یا راه حلی مناسب ارائه نداد آنگاه باید به فکر استفاده از اهرم‌های قانونی باشید.
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌توانید انجام دهید مراجعه به سازمان صنعت معدن و تجارت استان محل سکونت خود است. این سازمان به عنوان مرجع رسیدگی به شکایات مربوط به تخلفات صنفی و تجاری وظیفه دارد تا به شکایت شما رسیدگی کند و در صورت احراز تخلف فروشنده متخلف را مجازات نماید. برای طرح شکایت باید مدارک و مستندات لازم را جمع‌آوری کنید. این مدارک می‌تواند شامل فاکتور خرید قرارداد تصاویر مربوط به عیوب کالا و هرگونه مدرکی باشد که ادعای شما را ثابت کند. پس از ارائه شکایت سازمان صنعت معدن و تجارت تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و در صورت لزوم از کارشناسان متخصص در این زمینه کمک می‌گیرد. پس از اتمام تحقیقات رای نهایی صادر می‌شود و در صورت محکومیت فروشنده او موظف است تا خسارات وارده به شما را جبران کند.
علاوه بر سازمان صنعت معدن و تجارت مراجع دیگری نیز وجود دارند که می‌توانید از طریق آن‌ها اقدام به پیگیری شکایت خود نمایید. یکی از این مراجع سازمان تعزیرات حکومتی است. این سازمان به تخلفات مربوط به گرانفروشی کم فروشی تقلب و احتکار رسیدگی می‌کند. اگر معتقدید که فروشنده در فروش کالا به شما مرتکب یکی از این تخلفات شده است می‌توانید با مراجعه به سازمان تعزیرات حکومتی شکایت خود را مطرح نمایید.
یکی دیگر از مراجعی که می‌توانید به آن مراجعه کنید اتحادیه صنفی مربوط به فروشندگان دستبافته‌ها است. این اتحادیه به عنوان یک نهاد صنفی وظیفه دارد تا بر عملکرد اعضای خود نظارت کند و در صورت بروز تخلف با آن‌ها برخورد نماید. اگر فروشنده عضو این اتحادیه باشد می‌توانید با مراجعه به اتحادیه شکایت خود را مطرح کنید و از آن‌ها بخواهید تا به موضوع رسیدگی کنند.
در صورتی که از طریق هیچ یک از مراجع فوق به نتیجه نرسیدید آخرین راه حل مراجعه به دادگاه است. در این مرحله باید با یک وکیل مجرب مشورت کنید و با ارائه دادخواست از دادگاه بخواهید تا به موضوع رسیدگی کند و حقوق شما را استیفا نماید. البته طرح دعوا در دادگاه نیازمند صرف وقت و هزینه زیادی است. بنابراین بهتر است قبل از اقدام به این کار تمام جوانب موضوع را به دقت بررسی کنید و از موفقیت خود در دادگاه اطمینان حاصل نمایید.
لازم به ذکر است که در برخی از استان‌های کشور مراکز داوری تخصصی نیز وجود دارند که به اختلافات مربوط به خرید و فروش صنایع دستی رسیدگی می‌کنند. این مراکز با بهره‌گیری از داوران متخصص و بی‌طرف سعی می‌کنند تا اختلافات را به صورت مسالمت‌آمیز و در کوتاه‌ترین زمان ممکن حل و فصل نمایند. استفاده از خدمات این مراکز می‌تواند گزینه مناسبی برای حل اختلافات باشد زیرا هم هزینه کمتری دارد و هم زمان کمتری را صرف می‌کند.
به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. قبل از خرید حتماً از اعتبار فروشنده اطمینان حاصل کنید و از او بخواهید تا ضمانت‌نامه‌ای معتبر به شما ارائه دهد. همچنین قبل از پرداخت پول کالا را به دقت بررسی کنید و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل نمایید. با رعایت این نکات ساده می‌توانید از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کنید و خریدی مطمئن و لذت‌بخش را تجربه نمایید. به ویژه در استان‌هایی مانند اصفهان تبریز کرمان و کاشان که به عنوان قطب‌های اصلی تولید این محصول شناخته می‌شوند توجه به این نکات از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا حجم معاملات در این مناطق بسیار بالاست و احتمال بروز تخلفات نیز بیشتر است. به عنوان مثال در اصفهان می‌توانید به بازار بزرگ فرش مراجعه کنید و از فروشندگان معتبر و دارای سابقه طولانی خرید خود را انجام دهید. در تبریز نیز شهرک صنعتی فرش تبریز یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید مستقیم از تولیدکنندگان است. در کرمان و کاشان نیز بازارهای سنتی این شهرها مملو از فروشندگان معتبر و باسابقه هستند که می‌توانید با اطمینان خاطر از آن‌ها خرید کنید.
دیدگاهتان را بنویسید