در پهنه حقوق و قضاوت اصطلاحاتی وجود دارند که فهم دقیق آن‌ها برای کسانی که به دنبال احقاق حق و یا دفاع از خود هستند ضروری است. یکی از این اصطلاحات کلیدی “کیفرخواست” نام دارد. سندی که سرنوشت یک پرونده را تا حد زیادی تعیین می‌کند و نقطه عطفی در جریان دادرسی محسوب می‌شود. در این نوشتار تلاش خواهیم کرد تا ابعاد مختلف این مفهوم را واکاوی کنیم و به زبانی ساده راهکارهای اعتراض به آن را شرح دهیم.
بیایید سفری را آغاز کنیم در راهروهای پیچیده دادسرا جایی که این سند مهم متولد می‌شود. دادسرا به عنوان بازوی تحقیقاتی قوه قضائیه وظیفه دارد پس از وقوع جرم به بررسی و جمع‌آوری ادله بپردازد. در این مرحله بازپرس یا دادیار به عنوان نماینده دادسرا نقش محوری ایفا می‌کنند. آن‌ها با انجام تحقیقات مقدماتی از جمله استماع شهادت شهود بررسی صحنه جرم جمع‌آوری مستندات و انجام بازجویی از متهم سعی در کشف حقیقت دارند.
تصور کنید شخصی به اتهام سرقت دستگیر شده است. بازپرس پس از انجام تحقیقات اولیه مدارکی را به دست می‌آورد که ظاهراً دلالت بر ارتکاب جرم توسط متهم دارند. در این حالت بازپرس پرونده را با صدور “قرار مجرمیت” به دادستان ارسال می‌کند. قرار مجرمیت به این معناست که بازپرس بر اساس ادله موجود احتمال ارتکاب جرم توسط متهم را قوی می‌داند.
حال نوبت به دادستان می‌رسد. دادستان به عنوان رئیس دادسرا وظیفه دارد قرار مجرمیت صادره از سوی بازپرس را بررسی کند. اگر دادستان نیز با نظر بازپرس موافق باشد و ادله موجود را برای انتساب جرم به متهم کافی بداند اقدام به صدور کیفرخواست می‌کند.
کیفرخواست در واقع “اتهام‌نامه”ای است که از سوی دادستان علیه متهم صادر می‌شود. این سند حاوی اطلاعات مهمی از جمله هویت متهم نوع جرم ارتکابی دلایل اتهام و مواد قانونی است که بر اساس آن‌ها متهم مورد تعقیب قرار می‌گیرد. کیفرخواست مبنای اصلی رسیدگی در دادگاه است و دادگاه بر اساس آن به اتهامات وارده به متهم رسیدگی می‌کند.
اما چرا کیفرخواست تا این حد اهمیت دارد؟ پاسخ این است که کیفرخواست مسیر پرونده را مشخص می‌کند. پس از صدور کیفرخواست پرونده از دادسرا خارج شده و به دادگاه ارسال می‌شود. دادگاه بر اساس کیفرخواست اقدام به تعیین وقت رسیدگی می‌کند و از متهم و وکیل مدافع او دعوت می‌کند تا در جلسه دادگاه حاضر شوند و به دفاع از خود بپردازند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که صدور کیفرخواست به معنای محکومیت قطعی متهم نیست. متهم حق دارد در دادگاه از خود دفاع کند و بی‌گناهی خود را به اثبات برساند. اصل برائت یکی از اصول اساسی حقوقی است که به موجب آن هر فردی بی‌گناه فرض می‌شود مگر اینکه خلاف آن در دادگاه ثابت شود.
حال سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان به کیفرخواست اعتراض کرد؟ پاسخ این سوال مثبت است. قانونگذار این حق را برای متهم و وکیل مدافع او قائل شده است که در صورت اعتراض به مفاد کیفرخواست نسبت به آن اعتراض کنند.
اعتراض به کیفرخواست در واقع یک فرصت است برای متهم و وکیل او تا ایرادات و اشکالات موجود در کیفرخواست را به دادگاه گوشزد کنند. این ایرادات می‌تواند شامل موارد مختلفی باشد از جمله
نقص تحقیقات
دیدگاهتان را بنویسید