با قلبی آکنده از امید به فردایی روشن‌تر برای کودکان سرزمینم قلم به دست می‌گیرم تا در این وادی پرآشوب راهنمایی باشم برای آنان که دغدغه رهایی کودکان از چنگال بی‌رحم خشونت را در سر می‌پرورانند. می‌دانم که سخن گفتن از این پدیده شوم نه تنها آسان نیست بلکه جراحتی است که هر بار با یادآوری التیام نیافته سر باز می‌کند. اما سکوت خیانتی است نابخشودنی به معصومیت کودکانه و وظیفه انسانی ما حکم می‌کند که آستین همت بالا زده و در این راه پر فراز و نشیب قدم بگذاریم.
استان خراسان رضوی با پیشینه‌ای غنی در فرهنگ و تمدن همواره مهد پرورش اندیشمندان و انسان‌های نیکوکار بوده است. اما متأسفانه این استان نیز از آسیب‌های اجتماعی از جمله خشونت علیه کودکان مصون نمانده است. آمارهای تکان‌دهنده گواه این مدعاست و ضرورت توجه ویژه به این مسئله را بیش از پیش نمایان می‌سازد. مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران و شهری که سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر از سراسر جهان است باید نمادی از صلح و آرامش برای همه به ویژه کودکان باشد.
در این راستا تلاش‌های فراوانی از سوی سازمان‌های دولتی و غیردولتی صورت گرفته است اما هنوز راه درازی در پیش است. آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها آموزش مهارت‌های فرزندپروری صحیح و ایجاد سازوکارهای حمایتی قوی از جمله اقداماتی است که می‌تواند در کاهش این پدیده ناگوار مؤثر باشد. در این میان نقش هر یک از ما به عنوان عضوی از جامعه بسیار حائز اهمیت است. نباید بی‌تفاوت از کنار این مسئله عبور کنیم و باید با احساس مسئولیت در جهت حمایت از کودکان آسیب‌دیده و پیشگیری از وقوع خشونت گام برداریم.
آنچه در پی می‌آید راهنمایی است جامع و کاربردی برای کسانی که قصد دارند در برابر کودک‌آزاری سکوت نکنند و برای نجات یک کودک دست به کار شوند. این راهنما بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور به ویژه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تنظیم شده است و تلاش شده است تا به زبانی ساده و قابل فهم اطلاعات لازم را در اختیار مخاطبان قرار دهد.
نخستین گام تشخیص و شناسایی موارد مشکوک به خشونت است. خشونت علیه کودکان اشکال گوناگونی دارد و تنها به ضرب و شتم فیزیکی محدود نمی‌شود. غفلت و بی‌توجهی به نیازهای اساسی کودک سوء استفاده عاطفی و روانی و بهره‌کشی جنسی همگی از مصادیق خشونت محسوب می‌شوند. نشانه‌های ظاهری مانند کبودی زخم شکستگی یا سوختگی می‌تواند زنگ خطر را به صدا درآورد. اما گاهی اوقات نشانه‌ها پنهان‌تر هستند و نیازمند دقت و توجه بیشتری هستند. تغییر رفتار ناگهانی کودک ترس و اضطراب شب‌ادراری افت تحصیلی و گوشه‌گیری می‌تواند نشانه‌هایی از تجربه خشونت باشد.
اگر به موردی مشکوک شدید نباید بلافاصله وارد عمل شوید و اقدام به برخورد مستقیم با فرد خاطی کنید. این کار ممکن است وضعیت را بدتر کند و کودک را در معرض خطر بیشتری قرار دهد. بهترین کار گزارش دادن به مراجع ذیصلاح است. در این زمینه سازمان‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند.
یکی از مهم‌ترین این سازمان‌ها اورژانس اجتماعی (۱۲۳) است. این سامانه به صورت شبانه‌روزی و رایگان آماده دریافت گزارش‌های مربوط به کودک‌آزاری است. کارشناسان اورژانس اجتماعی پس از دریافت گزارش بلافاصله وارد عمل می‌شوند و اقدامات لازم را برای حمایت از کودک انجام می‌دهند.
علاوه بر اورژانس اجتماعی می‌توانید به دادسرا نیز مراجعه کنید و شکایت خود را به صورت رسمی ثبت کنید. دادسرا مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به جرایم مربوط به کودک‌آزاری است و پس از دریافت شکایت تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و در صورت اثبات جرم فرد خاطی را مجازات می‌کند.
همچنین می‌توانید به سازمان بهزیستی نیز مراجعه کنید. سازمان بهزیستی مسئولیت حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست را بر عهده دارد و می‌تواند در زمینه نگهداری و تربیت کودکان آسیب‌دیده کمک شایانی ارائه دهد.
در هنگام گزارش دادن باید اطلاعات دقیقی از واقعه‌ای که مشاهده کرده‌اید ارائه دهید. زمان و مکان وقوع حادثه شرح دقیق اتفاقات و اطلاعات مربوط به فرد خاطی می‌تواند به مراجع ذیصلاح کمک کند تا تحقیقات خود را به نحو بهتری انجام دهند.
پس از گزارش دادن نباید تصور کنید که وظیفه شما به پایان رسیده است. باید پیگیر گزارش خود باشید و از مراجع ذیصلاح اطلاعات لازم را در مورد روند رسیدگی به پرونده کسب کنید. همچنین می‌توانید با ارائه حمایت‌های عاطفی و روانی به کودک آسیب‌دیده به او کمک کنید تا از این تجربه تلخ عبور کند.
لازم به ذکر است که مبارزه با کودک‌آزاری یک وظیفه همگانی است و نیازمند مشارکت همه افراد جامعه است. با آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها آموزش مهارت‌های فرزندپروری صحیح و ایجاد سازوکارهای حمایتی قوی می‌توانیم جامعه‌ای امن و سالم برای کودکانمان بسازیم. به امید روزی که هیچ کودکی در سرزمینمان قربانی خشونت نشود.
این مقاله تنها یک راهنما است و نمی‌تواند جایگزین مشاوره با متخصصان حقوقی و روانشناسی شود. در صورت نیاز حتماً با افراد متخصص مشورت کنید.
از همه شما عزیزان دعوت می‌کنم تا با پیوستن به این حرکت عظیم در جهت حمایت از کودکان آسیب‌دیده و پیشگیری از وقوع خشونت گام برداریم. بیایید با هم فردایی روشن‌تر برای کودکان سرزمینمان بسازیم.
دیدگاهتان را بنویسید